User manual
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
Strona 14 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Copyright © Conrad Electronic 2013, Kopiowanie, rozpowszechnianie, zmiany bez zgody zabronione.
www.conrad.pl
Silnik asynchroniczny jest zbudowany z 2 podstawowych części: stojana który jest elementem
nieruchomym i wykonany jest z ferromagnetycznych blach elektrotechnicznych ze żłobkami na cewki
uzwojenia i części ruchomej, zwanej wirnikiem, która również wykonana jest z blach ze żłobkami na
uzwojenia. Prąd przemienny w wielofazowym, symetrycznym uzwojeniu stojana powoduje
powstanie w silniku zmiennego pola magnetycznego, generowanego przez każdą z faz w taki sposób,
że wypadkowe pole jest polem wirującym, które wiruje wzdłuż obwodu maszyny, czyli wokół wirnika.
Pole to w wyniku indukcji elektromagnetycznej, powoduje powstanie sił elektromotorycznych w
uzwojeniu wirnika, pod wpływem których płynie prąd elektryczny, który powoduje powstanie
magnetycznego, wirującego pola wirnika. Oddziaływanie wirujących pól magnetycznych od stojana
i od wirnika wywołuje powstanie tzw. momentu elektromagnetycznego, który działa na wirnik co
powoduje powstanie momentu obrotowego odpowiedzialnego za ruch obrotowy samego wirnika.
Siła elektromotoryczna w uzwojeniach wirnika powstaje, gdy wirnik obraca się z prędkością inną niż
prędkość wirowania pola magnetycznego (nazywana prędkością synchroniczną). W typowych
silnikach pracy ciągłej przy obciążeniu znamionowym jest to o dwa do czterech procent mniej niż
szybkość wirowania pola magnetycznego (poślizg). Silnik asynchroniczny bez obciążenia uzyskuje
obroty prawie równe obrotom silnika synchronicznego. Silnik indukcyjny nie może kręcić się (bez
pomocy zewnętrznego napędu) z prędkością synchroniczną (poślizg = 0), gdyż wówczas w uzwojeniu
wirnika nie indukowałyby się napięcia i nie płynęłyby prądy, w konsekwencji silnik nie uzyskiwałby
momentu elektromagnetycznego. Zwiększenie prędkości wirnika za pomocą zewnętrznego napędu
ponad prędkość synchroniczną sprawia, że silnik staje się generatorem - zaczyna wydawać do źródła
zasilania uzwojenia stojana, czyli typowo do trójfazowej sieci elektroenergetycznej, moc czynną.
Nadal jednak pobiera ze źródła zasilania uzwojenia stojana prąd bierny i, w konsekwencji, moc
bierną. Prąd bierny potrzebny jest do wytworzenia pola wirującego w maszynie. Mówi się, że
maszyna indukcyjna magnesowana jest od strony stojana (od strony sieci zasilającej). Maszyny
asynchroniczne są maszynami odwracalnymi, tzn. w pewnych warunkach mogą pracować jako silniki
(1 > poślizg > 0, czyli prędkość wirnika większa od 0 i mniejsza od prędkości synchronicznej), a w
pewnych jako generatory (poślizg < 0, czyli prędkość wirnika większa od prędkości synchronicznej),
bez potrzeby zmiany ich konstrukcji. Maszyny, których wirniki wirują z prędkością synchroniczną,
nazywa się maszynami synchronicznymi. Budowa i działanie stojana jest identyczne jak w maszynach
asynchronicznych, ale pole magnetyczne wirnika jest wymuszane poprzez doprowadzenie osobnego
napięcia stałego do uzwojenia wirnika (tzw. uzwojenia wzbudzenia, innego niż w maszynie
asynchronicznej i nie trójfazowego) lub przez magnesy stałe. W ten sposób maszyna posiada
magnesowanie własne i nie musi pobierać prądu biernego i mocy biernej z sieci zasilającej uzwojenie
stojana. Maszyna synchroniczna, jeśli nie zostanie do niej podane napięcie wzbudzenia, a uzwojenie
wzbudzenia zostanie zwarte, zachowuje się jak maszyna asynchroniczna z niesymetrycznym (nie
trójfazowym) uzwojeniem wirnika. W chwili odłączenia silnika od zewnętrznego napięcia w wyniku
bezwładności jego mas wirujących oraz z powodu zjawiska komutacji, czyli faktu, że w wirniku
strumień magnetyczny nie maleje skokowo do zera, silnik również pracuje jako prądnica, a na jego
zaciskach indukuje się napięcie związane z jego prędkością (ponieważ prędkość maleje, to i
częstotliwość napięcia indukowanego maleje). Część powstałej w ten sposób energii można odzyskać,
ładując np. akumulator. Wówczas taki sposób zatrzymywania nazywa się hamowaniem
prądnicowym.