User manual

17 PBS-A03/A04-BA-pl-1213
6.2 Czynniki wpływające na błąd pomiaru
6.2.1 Pęcherzyki powietrza
Jeden mały pęcherzyk, przykładowo 1 mm
3
, w sposób istotny wpływa na pomiar,
jeżeli próbka jest mała. Powoduje on zwiększenie wyporu o prawie 1 mg, co
natychmiast oznacza błąd 2 cyfr. Dlatego należy zapewnić, aby do ciała stałego
zanurzonego w cieczy nie przylgnęły pęcherzyki powietrza. To samo dotyczy także
wypornika zanurzonego w cieczy badanej.
Jeżeli pęcherzyki powietrza mogą być usunięte poprzez obracanie, należy to
wykonywać ostrożnie, nie rozpryskiwać przy tym cieczy i nie zwilżyć zawieszenia
szalki z sitkiem wodą rozpryskową. Zwilżenie zawieszenia szalki z sitkiem prowadzi
do zwiększenia masy.
Próbki ciała stałego lub wypornika nie należy dotykać gołymi palcami. Zaolejone
powierzchnie powodują pęcherzyki powietrza, gdy przedmiot badany zostanie
zanurzony w cieczy.
Próbek ciała stałego (szczególnie przedmioty płaskie) nie należy ustawiać na szalce
z sitkiem poza cieczą, ponieważ w trakcie wspólnego zanurzania powstają
pęcherzyki powietrza. Dodatkowo dno szalki z sitkiem należy sprawdzić pod
względem występowania pęcherzyków powietrza po zanurzeniu przedmiotu
badanego w cieczy.
6.2.2 Próbka ciała stałego
Jeżeli próbka posiada zbyt dużą objętość i została zanurzona w cieczy, poziom
cieczy w menzurce szklanej ulega podniesieniu. Prowadzi to do tego, że część
zawieszenia szalki z sitkiem zostanie zanurzona, a wypór ulegnie zwiększeniu. W
wyniku tego masa próbki w cieczy staje się mniejsza.
Próbki o zmiennej objętości lub wchłaniające ciecz nie mogą być mierzone.
6.2.3 Ciecze
Temperatura wody musi być również uwzględniona. Gęstość wody zmienia się o ok.
0,01% na stopień Celsjusza. Jeżeli pomiar temperatury zawiera błąd 1 stopnia
Celsjusza, 4. miejsce pomiaru jest niedokładne.
6.2.4 Powierzchnia
Zawieszenie szalki z sitkiem przebija powierzchnię cieczy. Stan ten ulega zmianie w
sposób ciągły. Jeżeli próbka lub wypornik są względnie małe, napięcie
powierzchniowe pogarsza powtarzalność wyników. Dodanie niewielkiej ilości środka
do mycia naczyń pozwala na pominięcie napięcia powierzchniowego i
zwiększa powtarzalność wyników.
6.2.5 Wypornik szklany do pomiarów cieczy
Chcąc oszczędzać ciecze badane przy oznaczaniu gęstości cieczy, należy używać
małych menzurek szklanych i odpowiednich wyporników szklanych. W rzeczywistości
należy zwrócić uwagę, że większy wypornik szklany oznacza większą dokładność.
Pożądane jest, aby wypór i objętość wypornika szklanego określane były możliwie
najbardziej dokładnie. Wyniki te wykorzystywane są przy przeliczeniu gęstości
cieczy, zarówno w mianowniku, jak i w liczniku wzoru.