User manual

EMB-V-BA-pl-1321
34
9.2.3 Ciecze
W zasadzie ciała stałe są tak mało wrażliwe na wahania temperatury, że wynikające
z nich zmiany gęstości nie są uwzględniane. Ponieważ jednak oznaczanie gęstości
ciał stałych wykonywane jest z wykorzystaniem „zasady Archimedesa” za pomocą
cieczy pomocniczej, jej temperaturę należy uwzględnić. W przypadku cieczy
temperatura ma silniejszy wpływ i w większości przypadków powoduje zmiany
gęstości rzędu wielkości od 0,1 do 1‰ na każdy °C. Ma to już wpływ na wynik na
trzecim miejscu po przecinku.
9.2.4 Powierzchnia
Zawieszenie szalki na próbki przebija powierzchnię cieczy. Stan ten ulega zmianie
w sposób ciągły. Jeżeli próbka lub wypornik są względnie małe, napięcie
powierzchniowe pogarsza powtarzalność wyników. Dodanie niewielkiej ilości środka
do mycia naczyń pozwala na pominięcie napięcia powierzchniowego i zwiększenie
powtarzalności.
9.2.5 Wypornik do oznaczania gęstości cieczy
Chcąc oszczędzać badane ciecze przy oznaczaniu ich gęstości, należy używać małej
menzurki szklanej i odpowiedniego wypornika. Należy przy tym pamiętać, że większy
wypornik oznacza większą dokładność.
Wypór i objętość wypornika należy określić z maksymalną możliwą dokładnością.
Wyniki te wykorzystywane są przy obliczaniu gęstości cieczy, zarówno w
mianowniku, jak i w liczniku wzoru.
9.3 Informacje ogólne
9.3.1 Gęstość / gęstość względna
Gęstość względna jest to masa ciała badanego dzielona przez masę wody (przy 4°C)
o takiej samej objętości. Dlatego też gęstość względna nie ma żadnej jednostki.
Gęstość jest to masa dzielona przez objętość.
Jeżeli zamiast gęstości cieczy we wzorze wykorzystywana jest gęstość względna,
uzyskuje się błędny wynik. Dla cieczy miarodajna jest tylko jej gęstość.
9.3.2 Dryf wskazania wagi
Dryfowanie (systematyczna zmiana wyników w określonym kierunku) nie ma
żadnego wpływu na wynik końcowy oznaczania gęstości, chociaż wyświetlana masa
dotyczy ważenia w powietrzu. Dokładne wartości wymagane są tylko wtedy, gdy
gęstość cieczy oznaczana jest za pomocą wypornika.
W przypadku zmiany temperatury otoczenia lub lokalizacji wymagane jest justowanie
wagi. W tym celu należy zdjąć zestaw do oznaczania gęstości i przeprowadzić
justowanie wagi ze standardową płytką wagi (patrz rozdz. 6.6).