User manual
ALT-A02/PLT-A01-BA-pl-1310    29 
7.2.3  Próbka ciała stałego 
Jeżeli objętość próbki jest zbyt duża, po jej zanurzeniu w cieczy następuje 
podniesienie poziomu cieczy w menzurce szklanej. Powoduje to zanurzenie części 
zawieszenia szalki na próbki, a tym samym zwiększenie wyporu. W wyniku tego 
masa próbki w cieczy staje się mniejsza. 
Nie można wykonywać pomiarów dla próbek o zmiennej objętości lub wchłaniających 
ciecze. 
7.2.4  Ciecze 
W zasadzie ciała stałe są tak mało wrażliwe na wahania temperatury, że wynikające 
z nich zmiany gęstości nie są uwzględniane. Ponieważ jednak oznaczanie gęstości 
ciał stałych wykonywane jest z wykorzystaniem „zasady Archimedesa” za pomocą 
cieczy pomocniczej, jej temperaturę należy uwzględnić. W przypadku cieczy 
temperatura ma silniejszy wpływ i w większości przypadków powoduje zmiany 
gęstości rzędu wielkości od 0,1 do 1‰ na każdy °C. Ma to już wpływ na wynik na 
trzecim miejscu po przecinku. 
7.2.5  Powierzchnia 
Zawieszenie szalki na próbki przebija powierzchnię cieczy. Stan ten ulega zmianie 
w sposób ciągły. Jeżeli próbka lub wypornik są względnie małe, napięcie 
powierzchniowe pogarsza powtarzalność wyników. Dodanie niewielkiej ilości środka 
powierzchniowo-czynnego (środka do mycia naczyń) pozwala na pominięcie 
napięcia powierzchniowego i zwiększa powtarzalność. 
7.3  Informacje ogólne 
7.3.1  Gęstość/gęstość względna  
Gęstość względna jest to masa ciała badanego dzielona przez masę wody (przy 4°C) 
o takiej samej objętości. Dlatego też gęstość względna nie ma żadnej jednostki. 
Gęstość jest to masa dzielona przez objętość.  
Jeżeli zamiast gęstości cieczy we wzorze wykorzystywana jest gęstość względna, 
uzyskuje się błędny wynik. Dla cieczy miarodajna jest tylko jej gęstość. 
7.3.2  Dryf wskazania wagi 
Dryfowanie wagi (systematyczna zmiana wyników w określonym kierunku) nie ma 
żadnego wpływu na wynik końcowy oznaczania gęstości, chociaż wyświetlana masa 
dotyczy ważenia w powietrzu. Dokładne wartości wymagane są tylko wtedy, gdy 
gęstość cieczy oznaczana jest za pomocą wypornika.  
W przypadku zmiany temperatury otoczenia lub lokalizacji wymagane jest justowanie 
wagi. W tym celu należy zdjąć zestaw do oznaczania gęstości i przeprowadzić 
justowanie wagi ze standardową płytką wagi. 










