User manual
Opdracht: Gebruik de nog resterende weerstanden en condensatoren om de toonhoogte of herhalingsfrequentie
te veranderen: 2 punten.
22 Ritmetonen
Achter deurtje nummer 22 vindt u nog een condensator van 100 nF (104). Daarmee kunnen twee oscillatoren met dezelfde frequentie worden opgebouwd. Beide
tonen bereiken de luidspreker. Wijzig de frequentie van de oscillatoren door de condensator met de vinger te verwarmen. Daarbij ontstaan ritmetonen. Na de
afkoeling naderen de frequenties elkaar, het ritme vertraagt, tot deze volledig verdwijnt.
Informatie: Als twee tonen dichter bij elkaar liggen, hoort men
een toe- en afnemende geluidssterkte in de maat van het verschil
tussen de twee tonen. Als het frequentieverschil zeer klein is,
zullen de twee oscillators uitgelijnd zijn op een
gemeenschappelijke frequentie. Maar ze kunnen nog steeds
verschillende fasen hebben, wat het volume en de klank
verandert. De uitdaging is om beide oscillatoren zo goed mogelijk
tegen elkaar te ontkoppelen, zodat zelfs kleine verschillen in
frequentie mogelijk zijn. Daartoe dienen de twee
bufferversterkers en de elco op de bedrijfsspanning.
Opdracht: Verwarm beide condensatoren zo gelijkmatig, dat de
oscillatoren altijd dezelfde stijgende frequentie hebben. Dit
vereist enige oefening en vaardigheid, want u moet aan de klank
herkennen wanneer één van de oscillatoren uit de koppeling
dreigt te breken: 3 punten.
23 Orgel voor twee handen
Een tweede condensator met 10 nF (103) bevindt zich achter deurtje nummer 23 Daarmee zal nu een tweestemmig orgel worden gebouwd. De tonen worden
veranderd door de vingerdruk op de sensordraden. Men krijgt echter alleen twee volledig onafhankelijke tonen wanneer de twee sensoren, die anders goed van
elkaar geïsoleerd, worden aangeraakt door twee personen. Zodra ze deze met de handen aanraken, beïnvloedt elk de toon van de andere.
Informatie: Het circuit is niet erg verschillend van de
ritmeoscillator van de laatst. Omdat de huidweerstand echter
aanzienlijk groter is dan de daar ingezette 10 k
, moeten de
condensatoren worden verkleind.