User manual

stroomloos. De linker LED is dan eveneens langdurig uit. Alleen tijdens het omschakelmoment vloeit er
stroom. Wanneer u de ingang aanraakt, kan de linker LED oplichten.
9 Een LED-knipperlicht
Achter het negende deurtje vindt u een keramische schijfcondensator met de capaciteit 100 nF. Het
opschrift luidt 104 en staat voor 100.000 pF (picofarad), dus 100 nF (nanofarad). Met de condensator
kan men een oscillator bouwen, dus een circuit dat zelfstandig altijd weer de toestand wisselt. In dit
geval ontstaat een langzaam knipperlicht. De hoogohmige weerstand met 22MΩ ligt deze keer tussen
OSC1 en OSC2 en bouwt een tegenkoppeling. De weerstand van 10 kΩ bouwt samen met de condensa-
tor van 100nF de terugkoppeling.
De snelheid wordt hoofdzakelijk door de condensator met 100nF en de weerstand met 22MΩ
vastgelegd. Beide onderdelen samen hebben een tijdsconstante van 0,1µF
*
22MΩ = 2,2s. En elke
stabiele toestand duurt daadwerkelijk ongeveer twee seconden. In een minuut is de uitgang daarom
ongeveer 15 maal aan en 15 maal uit. Wanneer u beide aansluitingen van de 22-MΩ-weerstand met de
vingers aanraakt, schakelt u de huidweerstand in de grootte-orde van 1MΩ parallel en vermindert
daarmee de tijdsconstante. Hoe steviger u de draad beetpakt, hoe sneller het knipperen zal zijn.
Aan de bescherm-LED kan men herkennen dat er vaak reeds voor het omschakelen in de aan-toestand
stroom begint te vloeien. Dit is een indicatie dat er medium spanningen op de ingang zijn aangesloten.
Ook wanneer u de rechter LED van de uitgang verwijderd, kunt u het regelmatig toenemen van de
stroom zien.
10 Snel flakkeren
Achter deurtje nummer 10 vindt u een weerstand met 100kΩ (bruin, zwart, geel). Deze moet nu de
eerdere weerstand van 22MΩ in het oscillatorcircuit vervangen. Het knipperen wordt daarmee zo snel
dat het een voortdurend licht lijkt. Wanneer de het hele circuit echter heen en weer schudt, ziet u
lichtstrepen met onderbrekingen. Men kan hetzelfde effect bereiken wanneer me de opbouw bekijk
door een bewogen spiegel.
De tijdsconstante bedraagt ditmaal 100kΩ
*
100nF = 10ms. De uitgang is 10 ms lang aan en 10 ms
lang uit. Dit resulteert in een totale duur van 20 ms en een frequentie van 50 Hz, dus in de grootte-orde
van de netfrequentie.Tot 16 Hz kan men nog als flakkeren herkennen. Daarboven ziet men meestal
alleen nog een voortdurend licht.
11 Verdeler door 16
Achter het elfde deurtje verbergt zich een condensator met 10 nF (opschrift 103). Deze krijgt een